Şirketlerin finansal performansını ölçmek için kullanılan başlıca analiz yöntemleri şunlardır:
Oran Analizi: Şirketin finansal tablolarındaki verileri kullanarak çeşitli oranların hesaplanması. Başlıca oranlar:
- Likidite Oranları (Cari Oran, Asid Test Oranı, Nakit Oranı)
- Kârlılık Oranları (Brüt Kar Marjı, Faaliyet Kar Marjı, Net Kar Marjı)
- Borçluluk Oranları (Borç/Özsermaye Oranı, Kaldıraç Oranı)
- Faaliyet Oranları (Stok Devir Hızı, Alacak Devir Hızı, Varlık Devir Hızı)
Yatay ve Düşey Analiz:
- Yatay Analiz: Finansal tabloların yıllık verilerini karşılaştırarak değişim oranlarının hesaplanması.
- Düşey Analiz: Finansal tabloların her kaleminin toplam içindeki yüzdesinin hesaplanması. Örneğin, gelir tablosunda her kalemin net satışlara oranı.
Trend Analizi: Şirketin finansal performansındaki uzun vadeli değişimlerin ve eğilimlerin incelenmesi. Tarihsel verilerin karşılaştırılması yoluyla gelecekteki performans tahminleri yapılır.
Bütçe ve Sapma Analizi: Gerçekleşen finansal performans ile bütçelenmiş (planlanan) performans arasındaki farkların analiz edilmesi. Bu, bütçede öngörülen ile gerçek sonuçlar arasındaki sapmaları anlamaya yardımcı olur.
Finansal Projeksiyonlar ve Tahminler: Gelecekteki finansal performansın tahmin edilmesi için geçmiş veriler ve çeşitli varsayımlar kullanılarak yapılan analizler.
DuPont Analizi: Kârlılığı detaylı bir şekilde inceleyen bir yöntem. Özellikle Özsermaye Karlılığı (ROE) oranının, kar marjı, varlık devir hızı ve finansal kaldıraç etkisiyle ayrıştırılmasını sağlar.
Earnings Quality Analysis: Şirketin karının sürdürülebilirliği ve kalitesini değerlendirir. Özellikle, muhasebe politikaları ve gelir kalemlerinin güvenilirliği üzerine odaklanır.
Nakit Akış Analizi: Şirketin nakit akış tablosu üzerinden nakit girişleri ve çıkışlarının analizi. İşletme faaliyetlerinden, yatırım faaliyetlerinden ve finansman faaliyetlerinden elde edilen nakit akışlarını inceler.
Bu analiz yöntemleri, şirketlerin finansal durumunu, performansını ve gelecekteki potansiyelini değerlendirmek için kullanılır ve yatırımcılar, yöneticiler ve analistler tarafından karar alma süreçlerinde önemli rol oynar.